تعیین و اولویت بندی موانع موجود برای تولید محصولات ارگانیک با استفاده از روش ahp

چکیده امروزه سیستم های تولیدی کشاورزی به منظور پاسخ گویی به نیاز روزافزون غذا برای جمعیت رو به رشد کره زمین با کاربرد فناوری های نوین، تولیدات خود را به صورت کمی افزایش داده اند، اما همواره این افزایش تولید به مشکلات زیست محیطی متعددی روبه رو شده است. در راستای حل این مشکلات، کشاورزی ارگانیک به عنوان یکی از نظام های کشاورزی پایدار مطرح گردید، اما با وجود مزایای فراوان، توسعه این نظام کشاورزی در بین کشاورزان با موانع و مشکلات فراوانی مواجه است. در این راستا، پژوهش حاضر به روش کیفی و با هدف کلی بررسی موانع و مشکلات توسعه کشاورزی ارگانیک انجام شد. از این رو با شناسایی چالش ها می توان از ایجاد چنین مشکلاتی جلوگیری نمود. به همین دلیل، این پژوهش سعی دارد به تعیین و اولویت بندی موانع پیش روی کشاورزی ارگانیک بپردازد، تا با شناسایی آنها به اهداف مورد نظر دست یابد. در گام نخست، محقق بعد از شناسایی مهم ترین چالش های پیش روی در کشاورزی ارگانیک از نگاه صاحب نظران، به طبقه بندی آنها با عنوان شاخص های اصلی پرداخته و برای هر یک از شاخص ها، معیارهایی به عنوان زیر شاخص در نظر گرفته است. به منظور دستیابی به اولویت آنها با یکدیگر از مقایسه زوجی با استفاده از پرسشنامه بهره برده است. تجزیه و تحلیل نظرات صاحب نظران با بکارگیری تکنیک تحلیل سلسله مراتبی ahp و با استفاده از نرم افزار expert choice11 انجام شده است و اولویت هر یک از آنها مشخص شده است. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه صاحب نظران مورد مطالعه موانع و مشکلاتی مانند : الف- مسائل زیرساختی، ب- مسائل اقتصادی، ج- ضعف دانش و آگاهی کشاورزی، د- مسائل فنی و مدیریتی، و- مسائل حمایتی و ه- موانع انگیزشی و نگرشی در راه توسعه کشاورزی ارگانیک وجود دارد. این پژوهش سپس از رتبه بندی 35 زیر شاخص شناسایی شده به ارائه راهکارهای جداگانه در رابطه با 6 اولویت اول می پردازد. نتایج آماری نرم افزار نشان داد که به ترتیب زیر شاخص های تبلیغات ناکافی، عدم وجود نهاد آگاهی دهنده، پایین بودن تمایل به مصرف و پرداخت هزینه بیشتر توسط مردم، نبود بازار مناسب، نداشتن مهارت مدیریتی برای تولید و در آخر بالا بودن قیمت محصولات ارگانیک نسبت به محصولات متداول در اولویت قرار دارند.